Op deze pagina geef ik uitleg, over het onderhouden en verzorgen van de welbekende en begeerde Satsuki Azalea. Het magazine " Bonsai Focus ", is hierbij een grote hulp geweest, hierdoor heb ik een overzichtelijke tabel kunnen plaatsen, met de verzorging van deze bomen van januari tot en met december.

SATSUKI AZALEA

Sommige Bonsai stralen door uitbundige jaarlijkse explosie van kleurige bloemen.

Deze bloei is elk jaar opnieuw de kroon van ons werk.......maar waarom zien we de azalea dan zo weinig in onze bonsai collectie? 


Het antwoord hierop is duidelijk, de azalea is niet makkelijk voor sommige bonsai liefhebbers.


Persoonlijk vind ik de azalea niet moeilijk, het is een kwestie van te weten wat kan en wat niet kan, zoals bij de meeste dingen.

Tabel met een overzicht voor wat en waneer men wat kan doen

De oorsprong


Als we het hebben over de azalea dan hebben we het over d e Rhododendron, wat in het Nederlands zo goed als betekent; Rhodo = roos en Dendron= boom. Wij hebben het in dit artikel over de 'Rhodondendron Indicum' oftewel 'de Satsuki-azalea'.


De 'Satsuki' is een 'hybride'. Het woord 'hybride' staat weer voor ' van verschillende rassen'. Een bastaard, met andere woorden......!


Daarnaast zitten er ook nog elementen in van andere soorten 'derden'. Vandaar dat het bijna onmogelijk is alle hybriden thuis te brengen en dan hebben we het nog niet eens gehad over de variëteiten. De Satsuki is het resultaat van jarenlange training en intensieve kweekprogramma's met het doel die azalea te verkrijgen die geschikt is als bonsai.


Waarom is het zo belangrijk te weten welke 'de ouders' van onze Satsuki zijn. De afkomst bepaald veel van de verschijningsvorm van de plant. Heeft hij grote of kleine bladeren, grote of kleine bloemen en ga maar door... 


Hoe zijn ze hier dan terecht gekomen?


We moeten dan terug naar de tijd dat er nog moedige avonturiers waren, die voor rijke begerige verzamelaars in de 19e eeuw op pad gingen, om planten vanuit de hele wereld te verzamelen en naar Europa te verschepen. Vooral uit het gehele Oostelijke Azië en de Himalaya werden vele variëteiten gehaald. Ook uit de omringende laagvlakten, de bergen van Noord- India en de hoogvlakten van West- China. 


De meeste soorten Rhodo's die nu als normaal worden aanvaard werden gezocht op hoogten boven de 4000 meter. Een hele klus, als je bedenkt dat de zomers in de bergen maar zeer kort zijn. Er zullen vast vele van deze avonturiers om het leven zijn gekomen indien ze niet tijdig genoeg weg waren uit de bergen en daardoor overvallen werden door de winter. 


Ook de Japanners zaten niet stil in die tijd. Reeds in 1692 werd al een eerste werk uitgegeven (via printen van houtblokken) die de Azalea als onderwerp hadden. Hierop werd voor het eerst het woord 'satsuki' genoemd. 'Sa' is een karakterteken voor 'vijf' en 'tsuki' is een woord voor 'maan', wat dus betekend 5e maan(d). Een Meibloeier dus, bij ons al gauw juni! 


Winterhardheid


Hoe kan dit nu zult u zich afvragen, de azalea komt toch van oorsprong van grote hoogten? Dat klopt, de gebieden waar de azalea's vandaan komen, beginnen hun winter, naast strenge vorst, meteen met een dik sneeuw tapijt. Dit isoleert zeer goed tegen de gure wind en uitdrogende vorst, tegelijk wordt de plant voorzien van een constante vochtigheid. Hoe neem ik nu zelf maatregelen tegen onze winters?


Het grootste gevaar in onze streken is uitdroging, door een snijdende oostenwind. 


De Satsuki is eigenlijk een 'evergreen'. De reden dat ze toch hun blaadjes ,vooral die met spitsere blaadjes, verliezen is een ingebouwde verdediging tegen ongunstige temperaturen. Sommigen worden , op hun topbladeren na, zo goed als helemaal kaal. 


Toch heeft de Satsuki een koude periode nodig om tot goede bloem zetting te komen. Het beste is een periode van 6 tot 8 weken toch minstens een temperatuur tussen de +1 en +6 graden in. Het meest ideale is een koude kas, met goede ventilatie mogelijkheden.


Heeft u geen kas en moet hij buiten overwinteren, haal hem dan naar binnen in een onverwarmde ruimte


bij -0 graden. Zorg voor voldoende licht en vooral een goede ventilatie! Zet hem nooit binnen in een verwarmde kamer, dat overleeft hij niet. 


Een Satsuki wortelt zeer ondiep


Dat is voor ons als bonsai liefhebbers aan de ene kant een voordeel, aan de andere kant moet u goed rekening houden met.... 


·         Als hij echt uitdroogt is dit ook meteen echt dodelijk!


·         Een overdosis meststoffen zal ook zeer vlug de wortels bereiken


·         Warme zonnestralen activeren al zeer vlug het wortelgestel na de rustperiode


·         Mos soorten vormen een uitgebreid wortelstelsel, die direct tussen de wortels gaat zitten van uw Satsuki. Hou het bodemoppervlak dus zeer goed schoon. 


Een Satsuki heeft geen haarwortels


De wortels van een Satsuki zijn zo fijn dat zij direct als haarwortels fungeren. Vandaar dat de wortelmassa van deze plant een ondoordringbare massa is die je niet uit elkaar kunt pluizen zoals met andere planten. Hij vereist een grondmengsel met een PH waarde van 4,5 tot 5,5.


De Satsuki vereist een grondmengsel wat uit verschillende elementen bestaat. Eigenlijk te verdelen in drie gelijke hoeveelheden.


De grondsoort


Kanuma, te verkrijgen in een bonsai zaak. Heeft een PH waarde van 4,5. Dient als bint middel 


Een hoeveelheid grint; zéér goed uitgespoeld Split, zodat alle kalk en stofdeeltjes eruit gespoeld zijn. Dient voor de stevigheid en het poreus maken van de bodem. Je kunt ook lava korrels gebruiken. 


Een gelijke hoeveelheid uit geleefd Dennenmolm. Zorgt voor de onontbeerlijke humus laag. 


Hierin zitten meteen de onontbeerlijke bacteriën die nodig zijn voor het micro klimaat. 


Je hebt ook nog spagnum nodig om tussen de wortels in te werken. 


Waar dient nu dit spagnum voor? 


Wel, het spagnum is in staat wel 30x zijn gewicht op te nemen aan water en staat het ook weer makkelijk af. Nu heeft uw azalea een absolute behoefte aan vocht. Daarin tegen is hij ook zeer gevoelig voor 'wortelrot'. Door dit spagnum zorgen we voor een constante vochtigheidsgraad zonder het 'teveel of te weinig' element. 


Verpotten


Het verpotten op zich is een zeer speciale techniek waar ik niet te veel in dit artikel op in wil gaan, omdat het anders veel te diepgaand zou worden. Heeft u een Satsuki die verpot moet worden, zoek dan een goed bonsai bedrijf op die weet wat ze moeten doen om de verpotting goed te laten verlopen. 


De Satsuki houdt niet van kalk


Als er teveel kalk in de grond zit heeft de Azalea moeite met het opnemen van het ijzer- ion, één van de noodzakelijke sporen elementen voor een goede groei. 


Hetzelfde verschijnsel doet zich ook voor betreft de stikstof de letter 'N' uit de reeks. Ze kunnen de stikstof in de vorm van nitraat gewoon niet opnemen. Dus ondanks dat je de aarde misschien wel volgepropt hebt aan mest kan je Satsuki toch doodgaan 'van de honger'!


Vandaar dat Bloedmeel hier heel belangrijk is. Het geeft 'sulfer' aan de aarde (Ammonium- sulfaat) en juist dit sulfer, wat een gedeelte is van de ammonium- molecule, blijft in de aarde achter. Deze ammonium is de stikstof leverancier voor de plant. Het geeft een 'zuur' medium. (Denk ook maar eens aan vloeibare mest, wat de boeren op hun land 'gieren', waarin veel ammoniak zit, waarvan een teveel ervan een verzuring van ons klimaat kan geven) 


De snoei


Je hebt drie soorten snoeien:


De vormsnoei: hierbij worden meestal zware ingrepen bedoelt, zoals het wegsnoeien van zware takken. Hiermee leg je de vorm vast. Deze snoei voer je uit bij bomen die nog maar net in je bezit zijn en nog helemaal gevormd moeten worden. Hou er goed rekening mee dat bij te drastische snoei de azalea's de nare gewoonte hebben een deel van hun sapstroom af te sluiten, met als gevolg dat er een heel deel afsterft i.p.v. alleen die ene tak die u in gedachten had. 


De trainingssnoei: het vormen van de plant van pré bonsai naar bonsai. Hij reageert zeer goed op het snoeien van het loof door uitbundig uit te lopen. Verdeel goed de kracht van de boom en laat ook binnenin licht komen. Snoei 'spruiten' (waterloten), dat zijn takjes die pijlsnel naar boven schieten, geheel af.


De onderhoudssnoei: de bonsai zo te houden dat hij zijn juiste vorm behoud. Hierbij is het ook zeer belangrijk dat je goed weet aan welke takken welke kleur bloemen zit. Rood is dominant, dus overheersend. Daardoor moet er bij deze kleur meer uitgesnoeid worden dan bij de andere kleuren. Doet u dit niet, dan heeft u na verloop van tijd een Satsuki waarin alleen nog maar rode bloemen voorkomen.


In het kort komt het snoeien neer op;


In de vroege lente: eerst selectie van scheuten naast de bloemknoppen. Per krans haal je die scheuten weg die recht omhoog groeien.


Tijdens de bloei: selectie van bloemknoppen en nog het teveel aan scheuten die in de verkeerde richting groeien. Bloemknoppen die elkaar teveel naderen, hierbij één wegnemen..


Na de bloei: selectie van scheuten voor de vormgeving. Per krans behoud je twee scheuten, de horizontale, alle andere scheuten snoei je weg. Wil je dezelfde lengte van de tak behouden, snoei dan de hele kop weg met behoud van een stukje van de bladeren van de oorspronkelijke krans. 


Dit selecteren doe je tot en met juli. 


Ziekten en plagen


Net als andere planten kunnen de azalea's last krijgen van verschillende luizen soorten en schimmels.


De zwakkere planten zullen er sneller last van krijgen dan een gezonde plant. Ga eerst bij uzelf goed na of de plant alle verzorging krijgt volgens de regels. Vooral bij schimmel, helemaal de meest gevaarlijke onder de naam 'wortelrot', ligt het in de meeste gevallen aan een veel te zwaar grondmengsel, waardoor de boel te nat blijft.


Ga eerst ook bij andere schimmelaantastingen eerst bij een specialist langs en laat je goed informeren over welk middel u moet hebben. Gebruik recente middelen, want zowel schimmels als insecten hebben de nare gewoonte 'resistent' te worden na verloop van tijd voor bepaalde middelen. 

Workshop met Hiromi Tsukada bij Bauwens Bonsai Dilbeek 17/05/2007

En nog iets....... een bruid kan toch ook niet zonder haar bruidsboeket!

En.....een bonsai- liefhebber niet zonder een azalea in zijn collectie!

Links de startplant die ik gekocht heb. Deze is geïmporteerd uit Japan en gekocht bij Bauwens Bonsai waar de boom door Hiromi gesnoeid en gevormd is.

Mariline Limbertie, januari 2000

Mijn dank gaat naar Mariline, want het is daar waar ik deze info heb verkregen.

Dit moest natuurlijk ook, even op de foto met Hiromi Tsukada.


Echt een zeer toffe mens om met samen te werken. Hij geeft niet alleen deskundige uitleg, maar heeft ook een goed gevoel voor humor.

Links de zelfde startplant die onder het mes ging. Eerst moest ik alle bloemen en bladen wegsnoeien.

Wanneer ik bijna klaar was met snoeien, kwam Hiromi met zijn zaagje. Met dit zaagje snoeit Hiromi de ganse boom.


Er word raar of zelden een concaaftang gebruikt.


Een zaagje geeft een vlakke wonde, en geneest daarom beter.

Links de Big Boss Marc Bauwens die een oogje in het zeil houd.

Marc is op zich ook al heel goed vertrouwd met Satsuki Azalea.


Marc is dan ook niet voor niets de grootste importeur van Europa.


Van Marc heb ik veel geleerd, en kan daarom ook zelfstandig aan Satsuki werken. Snoeien, bedraden, verpotten, vormen, is dan ook geen probleem meer voor mij, mede dank zij Marc Bauwens

Dit is een schets die door Hiromi is getekend.


Zo ziet Hiromi de boom in de toekomst.

Hieronder aan de linker zijde de boom na de eerste ingreep in mei 2007, en aan de rechter zijde de boom in mei 2008, na een 2de snoei door Hiromi.


De boom kreeg in 2009 zijn pot, mijn keuze was door de meester goedgekeurd door Hiromi. Als de meester zegt dat het goed is, dan is het ook goed.